Author Archives: Dawid Wosik

Z punktu widzenia uwarunkowań prawnych regulujących jakościowy aspekt działalności polskich szkół wyższych, szczególnego znaczenia nabiera funkcjonujący od początku 2002 roku system akredytacji państwowej (powszechnej). Warto podkreślić, że zanim doszło do zmiany wymagań prawnych w tym zakresie, wielokrotnie pojawiające się po 1990 roku inicjatywy ustawodawcze uwzględniały potrzebę ustanowienia mechanizmu oceny i zapewnienia jakości kształcenia pozwalającego zabezpieczyć minimalny poziom jakości oferowanych studiów.

Ostatecznie w dniu 20 lipca 2001 r. zmieniono ustawę o szkolnictwie wyższym, stwarzając jednocześnie ramy do wprowadzenia od dnia 1 stycznia 2002 r. jednolitego systemu akredytacji oraz oceny jakości kształcenia. Powołana do życia Państwowa Komisja Akredytacyjna (obecnie Polska Komisja Akredytacyjna) – (PKA) otrzymała specjalne uprawnienia do przeprowadzania kontroli jakości kształcenia.

PKA funkcjonująca w obecnym kształcie jest instytucją utworzoną na podstawie ustawy a dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz.1365, z późn. zm.). Do zadań statutowych PKA należy przedstawianie ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego opinii i wniosków dotyczących w szczególności:

• oceny programowej, w tym kształcenia nauczycieli,
• oceny instytucjonalnej, w tym jakości kształcenia na studiach trzeciego stopnia i studiach podyplomowych,
• spełnienia, określonych w przepisach, warunków prowadzenia kształcenia,
• przywrócenia zawieszonych uprawnień do prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia,
• utworzenia uczelni,
• przyznania jednostce organizacyjnej uczelni uprawnienia do prowadzenia kształcenia na danym kierunku studiów i określonym poziomie kształcenia, jeżeli kierunek ten dotyczy obszaru kształcenia i dziedzin nie odpowiadających uprawnieniom do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego, posiadanych przez tę jednostkę,
• utworzenia przez uczelnię zagraniczną uczelni lub filii z siedzibą na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

PKA nie wyklucza współpracy z organizacjami krajowymi i międzynarodowymi, których przedmiotem działania jest ocena jakości kształcenia lub akredytacja. Ocena dokonywana przez PKA jest obowiązkowa i stanowi „poprzeczkę minimum” – zestaw obowiązkowych wymagań, które musi spełniać szkoła wyższa, aby prowadzić studia na określonym kierunku. Od samego początku PKA działa w sposób usystematyzowany, corocznie ustalając listę kierunków studiów, które zostaną objęte analizą jakości kształcenia w danym roku. Niektóre z kierunków studiów można ocenić we wszystkich jednostkach organizacyjnych w skali całego kraju. Istnieją jednak kierunki studiów realizowane w ponad stu jednostkach i w takim przypadku PKA dzieli prace w pewnym sensie statystycznie, wybierając w pierwszym roku jednostki w różnych miejscach kraju, a resztę w roku następnym.