Skoro zgodnie z przyjętą definicją jakość kształcenia, to „(…) wielowymiarowa, wielopoziomowa i dynamiczna koncepcja, (…) której opis zależy między innymi od wymagań stawianych przez różne grupy interesów (…)”, to właśnie te grupy interesariuszy należy poprosić o jej ocenę. O ile akredytacja środowiskowa czy państwowa będzie oceną holistyczną (szczególnie akredytacja instytucjonalna), to badanie opinii pracowników, studentów, absolwentów bądź pracodawców będzie pomiarem cząstkowym – prezentującym wybraną perspektywę jakości.
Z pomiaru badania opinii pracowników dowiemy się na przykład o klimacie panującym w uczelni. Ten, mający wpływ na motywację pracowników (klientów wewnętrznych) w realizacji powierzonych im obowiązków, będzie w jakimś stopniu oddziaływał na satysfakcję studenta (klienta zewnętrznego). Nie ma bowiem usatysfakcjonowanego klienta zewnętrznego bez uprzedniego spełnienia wymagań klienta wewnętrznego.
Z kolei z informacji zwrotnej od pracodawców czy absolwentów szkoły wyższej może wynikać konieczność zmiany na poziomie treści programowych gdyż co najmniej jeden z wcześniej zamierzonych efektów kształcenia nie został w pełni osiągnięty.
Nie ulega wątpliwości, że kompleksowe podejście do oceny jakości kształcenia będzie uwzględniało harmonogram badań opinii nie tylko studentów (co przecież jest obowiązkiem ustawowym), ale przede wszystkim pracowników, absolwentów oraz pracodawców.
Kogo pytać o ocenę jakości kształcenia na poziomie wyższym?
Możliwość komentowania Kogo pytać o ocenę jakości kształcenia na poziomie wyższym? została wyłączona
Filed under Perspektywa absolwenta, Perspektywa pracodawcy, Perspektywa studenta, Perspektywa uczelni
Standardy i wskazówki dotyczące zapewnienia jakości w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego
Przyjęte w 2005 roku przez ministrów bolońskich Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area nakreślają wymagania w zakresie zapewnienia jakości w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego. Szczególnego znaczenia w kontekście wewnętrznych mechanizmów mających wpływ na jakość kształcenia w szkole wyższej nabiera część pierwsza niniejszego opracowania pt.: „European standards and guidelines for internal quality assurance within higher education institutions”. O ile rozdział ten wskazuje na konkretne elementy wewnętrznego systemu zapewnienia jakości, to nie przedstawia konkretnych i praktycznych rozwiązań w odniesieniu do każdego z nich. W końcu to standardy i wytyczne. Norma ISO 9001 rownież określa tylko uniwersalne wymagania dotyczące systemu zarządzania jakością, a sposób ich spełnienia zależy od konkretnej organizacji. Wdrażane rozwiązania bowiem zależą od kontekstu, w którym funkcjonuje dana firma czy szkoła wyższa.
Wiele dobrych praktyk oraz wątków tematycznych dotyczących zarządzania i zapewnienia jakości w szkolnictwie wyższym znajdziecie Państwo zarówno na stronach portalu Mea Universitas, w Profilu jakościowym szkoły wyższej, jak i na Blogu praktyka jakości.
Możliwość komentowania Standardy i wskazówki dotyczące zapewnienia jakości w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego została wyłączona
Filed under Perspektywa państwa, Perspektywa uczelni
Zakaz studiowania
Radzimy nie aplikować na studia, które zostały ocenione negatywnie przez Polską Komisję Akredytacyjną (PKA). Teoretycznie rzecz ujmując uczelnie nie powinny rekrutować studentów na kierunki, które otrzymały „czerwoną kartkę” od PKA, niemniej jednak zawsze warto być dobrze poinformowanym. Ponadto zachęcamy również do głębszej refleksji, czy warto ubiegać się na uczelnię, gdzie interesujący nas kierunek studiów otrzymał ocenę warunkową PKA. Ocena taka oznacza bowiem w praktyce, że interesujące nas studia w tej konkretnej szkole wyższej są „na krawędzi” spełnienia wymagań ustawowych.
Aby sprawdzić, które uczelnie otrzymały ocenę negatywną bądź warunkową, odwiedź stronę PKA i zadaj odpowiednie kryteria wyszukiwania.
Co to jest akredytacja?
Akredytacja to uznanie przez jednostkę zewnętrzną kompetencji szkoły wyższej do prowadzenia studiów na określonym kierunku*. W przypadku uczelni polskich będzie to najczęściej tzw. komisja akredytacyjna, np. Polska Komisja Akredytacyjna (PKA) bądź jedna ze środowiskowych komisji akredytacyjnych, np. Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna, Komisja Akredytacyjna Fundacji Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych. W przypadku akredytacji państwowej (dokonywanej przez PKA) uznanie to będzie warunkować prowadzenie przez ocenioną szkołę wyższą określonego kierunku studiów, natomiast akredytacja środowiskowa może dany kierunek dodatkowo wyróżnić.
W Polsce powszechnie spotykaną jest tzw. akredytacja programowa, gdzie spełnienie wymagań akredytacyjnych odnosi się do kierunków studiów oferowanych przez uczelnie. Innym rodzajem akredytacji, na który warto zwrócić uwagę jest tzw. akredytacja instytucjonalna, gdzie procedurze akredytacyjnej poddaje się całe szkoły wyższe. Od 1 września 2011 roku PKA uzyskała prawo do dokonywania takiej oceny: „Komisja może dokonywać oceny działalności podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni (ocena instytucjonalna), w tym oceny jakości kształcenia na prowadzonych przez nią studiach trzeciego stopnia i studiach podyplomowych; ocenę instytucjonalną przeprowadza się w jednostce, w której wcześniej dokonano oceny programowej na większości prowadzonych przez nią kierunków studiów”**.
*Wosik D., Rola i miejsce akredytacji i certyfikacji w ocenie oraz doskonaleniu jakości kształcenia, „Nauka i szkolnictwo wyższe” nr 1/21/2003 –Szkolnictwo wyższe – kontrowersje i problemy, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2003;
**USTAWA z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.).
Możliwość komentowania Co to jest akredytacja? została wyłączona
Filed under Perspektywa kandydata na studia, Perspektywa państwa, Perspektywa pracodawcy, Perspektywa rodzica, Perspektywa studenta, Perspektywa uczelni
Akredytacja środowiskowa
To nie akredytacja Polskiej Komisji Akredytacyjnej (wcześniej Państwowej Komisji Akredytacyjnej) jest pierwotną na polskim rynku szkół wyższych. Szczególnego wymiaru w kontekście oddolnej i nieprzymusowej inicjatywy w zakresie zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia nabiera akredytacja środowiskowa.
Pierwsze kroki w kierunku utworzenia systemu akredytacyjnego w polskim szkolnictwie wyższym zostały podjęte przez Stowarzyszenie Edukacji Menedżerskiej „Forum” (SEM „Forum”). Inicjatywa ta zaowocowała podpisanym 4 lipca 1994 r. Porozumieniem Szkół Biznesu na rzecz Jakości Kształcenia, które stanowiło formalną podstawę do utworzenia pierwszego w Polsce środowiskowego systemu akredytacyjnego. Pierwotna wersja standardów jakości oraz zasad postępowania w ramach działalności akredytacyjnej SEM „Forum” dotyczyła dwóch programów kształcenia menedżerskiego (dwuletniego programu MBA oraz rocznego programu Studium Menedżerskiego).
Drugą inicjatywą oddolną związaną z wprowadzeniem systemu akredytacji w polskim szkolnictwie wyższym była powołana uchwałą Konferencji Rektorów Uczelni Medycznych (KRUM) z dnia 7 października 1997 r. Komisja Akredytacyjna Uczelni Medycznych (KAUM).
Dnia 18 października 1997 r. zawarto Porozumienie Uniwersytetów Polskich na rzecz Jakości Kształcenia. Na tej podstawie dnia 31 stycznia 1998 r. Konferencja Rektorów Uniwersytetów Polskich (KRUP) powołała Uniwersytecką Komisję Akredytacyjną (UKA). Podobnie jak w przypadku Porozumienia związanego kształceniem menedżerskim dotyczącego działalności Komisji Akredytacyjnej SEM „Forum”, również Porozumienie Uniwersytetów Polskich na rzecz Jakości Kształcenia jest organizacją pozarządową, grupującą uniwersytety zainteresowane zapewnieniem wysokiej jakości kształcenia.
W grudniu 2000 roku z inicjatywy pięciu państwowych uczelni ekonomicznych powołano do życia Fundację Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych (FPiAKE).
Do celów działalności należą między innymi tworzenie i upowszechnianie wysokich standardów jakości kształcenia na poziomie wyższym w zakresie ekonomii i nauk o zarządzaniu oraz tworzenie wewnętrznych i zewnętrznych systemów zapewniania jakości kształcenia w zakresie ekonomii i nauk o zarządzaniu. Ciałem powołanym do realizacji wyżej wymienionych celów jest Komisja Akredytacyjna Fundacji.
Dnia 17 lutego 2001 r. decyzją Konferencji Rektorów Uczelni Technicznych (KRUT) powołano Komisję Akredytacyjną Uczelni Technicznych (KAUT). W styczniu 2002 roku powołano Komisję Akredytacyjną Uczelni Rolniczych (KAUR)… (ciąg dalszy nastąpi).
Możliwość komentowania Akredytacja środowiskowa została wyłączona
Filed under Perspektywa kandydata na studia, Perspektywa pracodawcy, Perspektywa rodzica, Perspektywa studenta, Perspektywa uczelni
Profil jakościowy szkoły wyższej
Jednym z celów Mea Universitas jest promocja wysokich standardów jakości kształcenia ze szczególnym 
uwzględnieniem systemowych rozwiązań w zakresie zapewnienia i zarządzania jakością. Zapraszamy do dzielenia się wiedzą instytucjonalną z innymi szkołami wyższymi i jednoczesnej promocji swojej uczelni wśród potencjalnych kandydatów.
Z niecierpliwością oczekujemy zgłoszeń od szkół wyższych bądź jednostek organizacyjnych szkół wyższych chcących podzielić się swoimi dobrymi praktykami w zakresie zapewnienia i zarządzania jakością kształcenia.
Każda z Państwa propozycji zaistnienia w Profilu jakościowym szkoły wyższej będzie rozpatrywana indywidualnie.
W razie pytań prosimy o kontakt.
Możliwość komentowania Profil jakościowy szkoły wyższej została wyłączona
Filed under Perspektywa uczelni
Polska Komisja Akredytacyjna
Z punktu widzenia uwarunkowań prawnych regulujących jakościowy aspekt działalności polskich szkół wyższych, szczególnego znaczenia nabiera funkcjonujący od początku 2002 roku system akredytacji państwowej (powszechnej). Warto podkreślić, że zanim doszło do zmiany wymagań prawnych w tym zakresie, wielokrotnie pojawiające się po 1990 roku inicjatywy ustawodawcze uwzględniały potrzebę ustanowienia mechanizmu oceny i zapewnienia jakości kształcenia pozwalającego zabezpieczyć minimalny poziom jakości oferowanych studiów.
Ostatecznie w dniu 20 lipca 2001 r. zmieniono ustawę o szkolnictwie wyższym, stwarzając jednocześnie ramy do wprowadzenia od dnia 1 stycznia 2002 r. jednolitego systemu akredytacji oraz oceny jakości kształcenia. Powołana do życia Państwowa Komisja Akredytacyjna (obecnie Polska Komisja Akredytacyjna) – (PKA) otrzymała specjalne uprawnienia do przeprowadzania kontroli jakości kształcenia.
PKA funkcjonująca w obecnym kształcie jest instytucją utworzoną na podstawie ustawy a dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz.1365, z późn. zm.). Do zadań statutowych PKA należy przedstawianie ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego opinii i wniosków dotyczących w szczególności:
- oceny programowej, w tym kształcenia nauczycieli,
- oceny instytucjonalnej, w tym jakości kształcenia na studiach trzeciego stopnia i studiach podyplomowych,
- spełnienia, określonych w przepisach, warunków prowadzenia kształcenia,
- przywrócenia zawieszonych uprawnień do prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia,
- utworzenia uczelni,
- przyznania jednostce organizacyjnej uczelni uprawnienia do prowadzenia kształcenia na danym kierunku studiów i określonym poziomie kształcenia, jeżeli kierunek ten dotyczy obszaru kształcenia i dziedzin nie odpowiadających uprawnieniom do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego, posiadanych przez tę jednostkę,
- utworzenia przez uczelnię zagraniczną uczelni lub filii z siedzibą na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
PKA nie wyklucza współpracy z organizacjami krajowymi i międzynarodowymi, których przedmiotem działania jest ocena jakości kształcenia lub akredytacja. Ocena dokonywana przez PKA jest obowiązkowa i stanowi „poprzeczkę minimum” – zestaw obowiązkowych wymagań, które musi spełniać szkoła wyższa, aby prowadzić studia na określonym kierunku. Od samego początku PKA działa w sposób usystematyzowany, corocznie ustalając listę kierunków studiów, które zostaną objęte analizą jakości kształcenia w danym roku. Niektóre z kierunków studiów można ocenić we wszystkich jednostkach organizacyjnych w skali całego kraju. Istnieją jednak kierunki studiów realizowane w ponad stu jednostkach i w takim przypadku PKA dzieli prace w pewnym sensie statystycznie, wybierając w pierwszym roku jednostki w różnych miejscach kraju, a resztę w roku następnym.
Możliwość komentowania Polska Komisja Akredytacyjna została wyłączona
Filed under Perspektywa kandydata na studia, Perspektywa pracodawcy, Perspektywa rodzica, Perspektywa studenta, Perspektywa uczelni
Jaką uczelnię powinienem wybrać?
Najważniejsze to nie dać się nabić w butelkę.
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję co do kolejnych lat Twojej edukacji – edukacji na poziomie wyższym – miej na uwadze, że to właśnie te lata odegrają kluczową rolę w kontekście Twojej kariery zawodowej a tym samym poziomu jakości Twojego życia i życia Twojej rodziny.
Sprawdź komu powierzasz swoją przyszłość, zadawaj pytania i stawiaj wymagania.
To między innymi od Ciebie zależy jakość szkolnictwa wyższego w naszym kraju. Pamiętaj, że nie ma kompromisów jeśli chodzi o jakość – zawsze należy się domagać najwyższej. To Ty decydujesz i masz prawo do pełnej, rzetelnej informacji zanim komuś powierzysz swoją przyszłość, swoje marzenia i wyimaginowany obraz siebie jako absolwenta z dyplomem licencjata bądź magistra tego jednego, jedynego kierunku studiów.
Jakie zadawać pytania, jeśli pytamy o jakość uczelni? Oto przykłady:
- Czy zostaliście Państwo ocenieni przez Polską Komisję Akredytacyjną? Jeśli tak, jaką ocenę Państwo uzyskaliście?
- Czy zapewniacie Państwo praktyki studenckie?
- Czy możliwe są wymiany studenckie za pośrednictwem Państwa uczelni, zarówno w kraju, jak i za granicą?
- Jakie oferujecie Państwo możliwości studiowania w językach obcych?
- Jakie są realne szanse zatrudnienia po ukończeniu tego kierunku? Jaki jest współczynnik zatrudnienia absolwentów tego kierunku?
- Czy funkcjonuje w Państwa uczelni biuro karier? Na czym z Państwa strony polega pomoc absolwentom w znalezieniu pracy?
- Jakie sygnały płynące z rynku pracy przemawiają za oferowaniem tego kierunku studiów?
- Czy oferowany przez Państwa program studiów na tym kierunku jest zgodny z takim samym kierunkiem oferowanym gdzie indziej w Europie bądź na świecie?
- Czy posiadacie Państwo jakiekolwiek „certyfikaty jakości” poza akredytacją Polskiej Komisji Akredytacyjnej, jak. np. akredytacja środowiskowa, certyfikat ISO 9001, nagroda jakości?
- Jak mógłbym skontaktować się z absolwentami oferowanego przez Państwa kierunku studiów?
- Jaki jest odsetek absolwentów oferowanego przez Państwa kierunku studiów zatrudnionych w obszarze ukończonej specjalności?
Gdybym w tym roku miał wybierać szkołę wyższą…
…to na pewno spojrzałbym na stronę http://www.pka.edu.pl, co by się upewnić, że dana uczelnia otrzymała akredytację Polskiej Komisji Akredytacyjnej (PKA). Akredytacja PKA nie oznacza nic innego jak uznanie kompetencji danej uczelni do oferowania określonego kierunku studiów.
Możliwość komentowania Gdybym w tym roku miał wybierać szkołę wyższą… została wyłączona
Filed under Perspektywa kandydata na studia, Perspektywa rodzica, Perspektywa studenta
Jakość kształcenia
„(…) jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym należałoby zdefiniować jako wielowymiarową, wielopoziomową i dynamiczną koncepcję związaną ze sposobem funkcjonowania uczelni, zarówno w aspekcie przyjętej misji i założonych celów, jak i sprostania przyjętym jako obowiązujące wymaganiom systemowym, instytucjonalnym i programowym. Należy przy tym pamiętać, że opis jakości kształcenia będzie zależeć od:
Przyjęta definicja jakości kształcenia stanowi podstawę merytoryczną konstrukcji niniejszego portalu.
*Vlãsceanu L., Grűnberg L., Pãrlea D., Quality assurance and accreditation: A glossary of Basic terms and definitions, Bucarest 2004, UNESCO-CEPES.
Możliwość komentowania Jakość kształcenia została wyłączona
Filed under Perspektywa kandydata na studia, Perspektywa państwa, Perspektywa pracodawcy, Perspektywa rodzica, Perspektywa studenta, Perspektywa uczelni
Twój głos o jakości kształcenia
Poradnik kandydata na studia
Zakaz studiowania
Profil jakościowy szkoły wyższej